Thứ Tư, 18 tháng 1, 2017

Trang trí tuyến phố thị trấn: Thẩm mỹ thụt lùi bao lăm vung phí bấy nhiêu

Có tiền tìm Tiên cũng được. Tiên được hiểu ở nghĩa đẹp, nghĩa thiên đàng hạnh phúc. Tuy nhiên, có tiền chưa chắc đã tậu nổi cô Tiên, nhưng mà sắm cái “ông ba bị, chín quai, mười nhì con mắt” xấu xí, thô kệch, vô giá trị.

Con rồng đang hòa lẫn một màu xanh cây lá bao quanh, ít người nào chú ý, bỗng được khoác lên một thân hình khác, đầu Ngô chính mình Sở quà chóe, lạ đời ở Hải Phòng khiến dư luận rầm rĩ phê phán bởi có nhì cái sai:

Một là, con Rồng không có thật, nhưng từ cảm xúc, trí óc dân dã và bác học đã tạo dáng nên biểu tượng 1 con vật mang tâm thức và mỹ học dân tộc Việt qua các triều Lý, È, Lê, Mạc, Nguyễn và hiện thời khá bình ổn, vững bền.

Nhưng, “Công ty TNHH MTV trường học cây xanh Hải Phòng đã dùng hoa giả màu tiến thưởng bọc rất dị 2 con rồng vốn sống sót trong khoảng lâu bằng cây trồng”. Vô tình người ta đã bình thường hóa con rồng thiêng và làm con vật xấu xí, phản cảm một cách thô thiển, thiếu mỹ học.

Chứ nếu như người ta sáng tác ra một con vật gì đó chẳng hề con rồng, mà đẹp để trang hoàng phù hợp với mùa xuân tươi xanh thì chẳng khách hàng nào quan điểm làm cho gì cho mệt.

Hai là, khiến một con vật lạ đời đón Tết rồi bị phá bỏ, rất phí phạm. Có tin tức làm hai con rồng này tốn 100 triệu tiền việt? Số tiền này mà đem bắc cầu vượt lên sông cho con nít miền núi vẫn phải đu dây đi học, cho người có điều kiện kinh tế eo hẹp, người đơn chiếc không nơi dựa dẫm thì mới nhân văn, có nhân.

Con rồng vừa quen vừa lạ, không chỉ các dân tộc Á đông mà phương Tây cũng thế. Lạ vì nó là con vật không có thật được huyền thoại hóa theo hư cấu lưu truyền trong khoảng đời này sang đời khác.

Trước đó con rồng có màu xanh

Chưa một bạn nào, có thể cả Chúa nữa, nhìn thấy con rồng thật bằng xương bằng giết mổ. Con rồng mãi mãi chỉ là item của trí tưởng tượng được huyền thoại hóa trong bình dân và hư cấu của văn học nghệ thuật.

Không lạ mới là chuyện lạ. Con rồng thân thuộc bởi từ xúc cảm và trí não dân dã, sau này là trí não hàn lâm nữa, người ta đã sáng sản xuất nhân vật rồng, tuy mỗi kỷ nghuyên có khác nhau, mỗi dân tộc có chênh nhau quan điểm, nhưng cơ bản nó đã có hình dáng, diện mạo, tính cách thức để có thể... kể lại được, nhận ra được.

Con rồng xuất hiện trong văn chương, kiến trúc, mỹ thuật, điện ảnh... Nó có những phẩm chất tạo dáng và mỹ học, đã đi tham gia tiềm thức dân tộc và nhận ra là có thể trông thấy rồng, chứ không bạn nào bảo nó là rắn, là giun, là lươn. Quen là thế!

Con rồng là vật khôn thiêng trong tín ngưỡng văn hoá Việt. Về căn bản, con rồng uốn lượn sóng hình sin thành 12 khúc, mỗi khúc là một bốn tuần trong năm. Đầu rồng to, có bờm dài, có râu. Mắt lồi. Mũi to bành. Nanh dài. Lưỡi dài và mảnh. Hàm rộng. Miệng thường ngậm viên châu.  

Rồng phương Tây là biểu trưng của sự hung tợn và cái cường bạo, nhưng rồng Á Đông lại là biểu trưng cho quyền lực, hên, an lành và sự trù phú, giàu có, tốt tươi của nền tân tiến lúa nước.

Rồng mỗi kỷ nghuyên có đặc điểm và đẳng cấp không giống nhau. Chẳng hạn rồng thời Lý hiền đức, nhưng rồng thời Nguyễn lại rất rất ngầu. Rồng còn là dấu ấn tư duy thẩm mỹ và quan điểm dân gian.

Chính vì vậy, người dân phổ biến nhìn con rồng kỳ quái ở Hải Phòng mới được dựng lên đón Tết thì rất quá bất ngờ và phản ứng có tính dây chuyền. Bởi nó không đẹp, không có hồn và không giống với những con rồng mà họ nhận ra trong cõi trần thế và trong văn học, nghệ thuật.

Phản ứng là vấn đề dĩ nhiên, khi chềnh ềnh trên đường phố một hình thù quái vật, đầu ngô bản thân sở, ngô nghê, dở người. Các bạn trẻ còn ví con rồng ấy như con Pikachu - một con vật trong hoạt hình Nhật Bạn dạng.

Trước đó, cũng ở vị trí đấy đã có con rồng kết bằng cây xanh. Nói thực, cái đầu con rồng xanh cũng chẳng giống con rồng không xa lạ trong tiềm thức Việt và nó cũng không đẹp; nhưng nó không bị dư luận thông báo chê bài, eo sèo.

Vì nó cũng khiêm tốn, giản dị, bé xíu nằm cùng với màu xanh cây xanh khác. Chẳng bạn nào để ý lắm, và nếu như có nhìn ra sự bất ổn của con rồng xanh thì cũng có thể tình cho qua.

Hốt nhiên, con rồng cây cối được khoác lên hình dạng mới với những hoa giả tiến thưởng chóe... thì lại gây chuyện. Trên báo mạng, có người bình luận bằng thơ thế này: “Lâu nay hít thở khí trời. Bất chợt không thở được vì mùi ni-lon.

Mấy ngày phải chịu lận đận. Công ti nổi hứng biến rồng thành... sâu”. Nhìn hình dạng con rồng màu quà, kết hoa giả rất phản cảm.

Dù là khiến bằng chất liệu gì chăng nữa (hoa, vải ni lông...) và nhất thời thời trong vài tuần ngày Tết rồi dỡ bỏ, nhưng kỷ nghuyên hiện giờ là thời của công nghệ tin tức - công nghệ số. Những hình ảnh ấy sẽ được quay phim, tự sướng trong khoảng máy tính bảng dế yêu cũng được tán phát trên mạng.

Nhìn hình ảnh con vật kỳ quái đầu ngô bản thân mình sở ấy, người ta không tò mò lo lắng bởi cõi tục mới hình thành một sinh vật lạ, thì cũng nghĩ ngay đến thẩm mỹ người Việt chúng ta có nhân tố?

Vụ nhị con rồng vô lối được làm linh vật trang trí ở con đường Lê Hồng Phong, Hải Phòng không chỉ là chuyện xấu xí, phản cảm, mà còn là câu chuyện về tư duy nghệ thuật minh họa thô thiển đang sinh tồn, phát hành theo thiên hướng phổ biến hóa.

Nghệ thuật không của riêng ai, nhưng không hề người nào cũng có tư duy mỹ học, và ko phải người nào cũng làm cho nổi nghệ thuật. “Mỗi người đều có một nghề. Con phượng thì múacon nghê thì chầu”, khách hàng nào chuyên nghiệp cày cuốc, quai búa, đập bắt nạt, quét nhà; khách hàng nào thành thạo dạy học, làm cho kỹ sư điện toán, hay bác bỏ sĩ... thì cứ nghề ấy mà làm cho. Nghệ thuật thuộc về ngành nghề khác.

Tôi biết Hải Phòng có đa số nghệ sĩ là kiến trúc sư, họa sĩ, nhà điêu khắc chuyên nghiệp... Tại sao người ta không mời các nghệ sĩ trứ danh của đất Hoa phượng đỏ tham gia thiết kế tạo hình và lựa chọn màu sắc cho con rồng?

Sao cứ để thợ vườn với mỹ học tay chân thô thiển trang trí đường xã? Câu chuyện mỹ học các con phố phố xuống cấp không chỉ ở Hải Phòng mà đang là nguy cơ tràn lan khắp nơi. Có những hình thù rối rắm, đèn màu xanh đỏ tím quà loàn xị... chỉ khiến xấu phường phố và gây cảm giác khó chịu cho người đi đường.

Thật lạ thường! “Ông Nguyễn Khắc Hà – Chủ toạ kiêm Giám đốc điều hành Công ty bến xe cây cối Hải Phòng, khi vừa nghe tới quan niệm của cư dân về việc tạo hình con rồng bằng bí quyết bọc hoa giả lên cây thật, ông Hà nổi nóng:

“Thế nào là không đẹp, các anh căn cứ vào đâu mà bảo không đẹp. Chúng tôi đang khiến đẹp thành phố mà các anh lại có quan niệm thế à? Kiến tạo chúng tôi đã được Sở Xây đắp cùng các tổ chức tính năng duyệt y. Không đẹp là thế nào?”.

Con rồng màu quà được bắt đầu gỡ bỏ

Có nghĩa là ông Giám đốc điều hành thấy đẹp và kiên quyết bảo vệ cái đẹp của bản thân mình. Trong khi đó, theo các chuyên gia mỹ thuật nhiều người biết đến như họa sĩ Lê Thiết Cương thì “2 con rồng tại con đường Lê Hồng Phong, Hải Phòng là vô cùng xấu. Không ra rồng thời Lý, thời È cổ và thời Mạc mà lai căng con vật khác”.

Trên báo Giao thông, Nhà phân tích văn hóa È Lâm Biền cũng bộc bạch: "Những thứ sáng tạo mà không dựa trên nền tảng trí não và truyền thống thì đều chỉ là những cái vui chơi mang tính tạm bợ".

Theo ông Giám đốc điều hành công ty khu vui chơi cây xanh Hải Phòng thì “Kiến tạo chúng tôi đã được Sở Xây đắp cùng các tập đoàn chức năng phê chuẩn”. Vậy là, họ đã cùng nhau duyệt y một con vật xấu xí, thô kệch để đón mùa xuân mới?

Ưng chuẩn qua loa, làm phép, hay mỹ học của các vị tham ra chuẩn y kiến tạo chỉ ở mức “trông gà hóa cuốc”, mà nên nỗi ông Nguyễn Xuân Bình - Phó chủ tịch UBND Thị trấn lại phải bi thiết: “Không chỉ xấu, phản cảm mà còn làm cho tăng nguy cơ gây chết các cụm cây cối được trồng trong khoảng đa dạng năm nay và được cắt tỉa rất kỳ công".

Ông Bình cũng quả quyết: “tôi đã yêu cầu phải toá bỏ ngay, chẳng thể để hình tượng “quê” như vậy giữa trung tâm thị trấn".   

Sau cuối, nhì con rồng lạ lẫm cũng đã được tháo bỏ. Người đi tuyến phố chẳng phải tức mắt nhìn con thú quái dở hơi, ngớ ngẩn nữa. Nhưng, câu chuyện đâu chỉ dừng lại đó. Nỗi ảm đạm về mỹ học sa sút ở cái chốn chuyên trang trí làm cho đẹp tuyến phố thị trấn bao lăm thì lại xót xa bởi sự vung phí tiền nong của dân bấy nhiêu. Nhì con rồng chi phí hết khoảng 100 triệu đồng.

Chỉ một vài tiếng đồng hồ là phá bỏ xong xuôi, nhì con rồng giả biến mất một cách nhanh chóng. Nhưng, với người dân cày, người buôn thúng bán mẹt nghèo khó kiếm tiền, tới bao giờ mới có được số tiền khủng ấy?

Chả lẽ tiền thuế của dân cứ phải chi tham gia những chuyện “sáng đúng, chiều sai, đến mai lại đúng”? Người quốc doanh khiến ào ào, rồi lấy tiền Nhà nước sửa sai, mà không khách hàng nào chịu trách nhiệm về sự hoang phí ấy, còn kéo dài tới bao giờ nữa?


Xem thêm: Mua Hàng Nhật

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét